Dutch Army - 16e en 35e Regiment Infanterie

"....dat wij spoedig moesten zwichten ....
och, het was niet hunnen schuld,
zij toch hebben plichtsgetrouwe
hun soldatenplicht vervuld....."
(Kolonel J. Dwars - maart 1946)

Het Nederlandse leger probeerde op 10 mei 1940 de Duitse opmars bij de IJssellinie tegen te houden. Er waren versterkingen gebouwd langs de gehele westkant van de rivier de IJssel in de vorm van grote rivier kazematten, stekelvarkens (kleinere kazematten met meerdere schietgaten) en gietstalen koepelkazematten. 


Deze kaart toont de posities van de kazematten aan West kant van de IJssel bij Zutphen. (klik op de afbeelding om te vergroten)

Het eerste bataljon van het Nederlandse 35ste Infanterie Regiment (l-35 RI) was gelegerd in Zutphen en werd op 10 mei 1940 bijgestaan door het 16e Grens Bataljon Regiment (2-16). Dit regiment had zich in de vroege ochtenduren teruggetrokken vanuit Groenlo. Geheel volgens plan hadden zij onderweg diverse vernielingen aangericht en versperringen opgeworpen in het gebied tussen de grens en de IJssel. 

Nederlandse soldaten poserend in Zutphen tijdens de mobilisatie. 

Om 05:30 uur werd de IJsselbrug opgeblazen, om zo de opmars via het spoor en de weg te stoppen, of op zijn minst te vertragen. 

De opgeblazen IJsselbrug met op de achtergrond de panden van Reesink (foto: Erfgoed Centrum Zutphen)

De leden van de Duitse 227e Infanterie Divisie en de SS Leibstandarte Adolf Hitler probeerden met rubberboten de rivier over te steken, ondersteund door artillerievuur. Met name de kazemat die zich onder de IJsselbrug bevond wist dit lang te beletten en maakte vele slachtoffers onder de vijandelijke troepen. In sommige rapporten wordt zelfs vermeld dat deze kazemat pas kon worden uitgeschakeld nadat de Duitsers enkele gevangen genomen Nederlandse soldaten als menselijk schild hadden gebruikt bij het benaderen van deze kazemat.

 Duitse soldaten op de hoek van de Stationsstraat en het Stationsplein bezig met het opblazen van rubberboten .(Foto: Stedelijk Museum Zutphen)


Maar de overmacht was te groot en toen de kazematten waren uitgeschakeld door voltreffers of gebrek aan munitie bereikten de Duitsers rond 14:00 uur de westelijke oever van de IJssel. Weldra omsingelden zij de zich nog verzettende Nederlandse militairen. Enkelen hadden zich teruggetrokken in de commandopost in de Hoven waar man tegen man gevechten ontstonden. 

De restanten van deze kazemat in de Hoven laten zien hoe zwaar er gevochten is aan de IJssellinie in Zutphen (foto: regionaal archief Zutphen)

Aan Nederlanse kant sneuvelden 15 militairen. Nog eens vier militairen overleden in krijgsgevangenschap aan de verwondingen die zij in de strijd bij Zutphen hadden opgelopen.
Hoeveel slachtoffers er aan Duitse kant vielen is moeilijk te achterhalen. De schattingen lopen uiteen van een tiental tot enkele honderden (rapport Kolonel Dwars 1946). Dit laatste getal lijkt overdreven maar gezien meldingen over de doeltreffende inzet van de kazemat onder de brug, lijkt enkele tientallen realistisch.

   
Gelukkig waren de bewoners van de Hoven tijdig geëvacueerd naar Eerbeek, zodat er door de zware Duitse artilleriebeschietingen vanaf de Varkensweide geen burgerslachtoffers vielen. De schade aan de woningen was echter zeer groot, zoals op de foto’s te zien is. (foto: regionaal archief Zutphen)
 

In 1950 werden het 2e, 6e en 11e (35e) Regiment Infanterie samengevoegd om verder te gaan onder de naam "Regiment Limburgse Jagers".
Voor de dappere strijd die het 35e Regiment Infanterie bij Zutphen geleverd heeft kreeg het Regiment Limburgse Jagers in 1998 het opschrift "Zutphen 1940" toegevoegd aan het vaandel.(klik om te vergroten)

Van het 16e en 35e Regiment Infanterie sneuvelden in mei 1940 de volgende militairen: