Adolph Winter

werd op 6 februari 1916 in Arnhem geboren als zoon van Levie Winter en Roosje van Duren. Zijn moeder overleed toen hij 3 jaar oud was.
Dolf bracht een deel van zijn lagere schooljaren door in Duitsland, samen met zijn vader en twee van zijn zussen.  Toen in Duitsland de Neurenberger Wetten werden geintroduceerd keerde vader Levie met zijn kinderen terug naar Nederland. Dolf ging bij zijn grootmoeder in Arnhem wonen waar hij op de Ambachtshool leerde voor automonteur. 

Adolph Winter werd op 19 maart 1936 ingelijfd bij het 18e Regiment Infanterie als gewoon dienstplichtig soldaat van de lichting 1936 uit Amsterdam.  Na het volgen van de onderofficiersoopleiding werd hij sergeant in maart 1938. Toen het  18de regiment werd opgeheven ging het grotendeels over in het 35e  Regiment Infanterie (3-I-35 RI) .

Sergeant Winter in het midden van de foto (met laarzen)

Kazemat 145

Sergeant Winter had op 10 mei 1940 het commando over kazemat 145 dat zich onder de IJsselbrug tegen één van de pijlers bevond. Deze kazemat had zijn schootsveld over de lengterichting van de rivier. Naar alle waarschijnlijkheid heeft deze kazemat de meeste slachtoffers gemaakt onder de, met rubberboten overstekende, Duitse tegenstanders.

Op deze foto is links van de brugpijler kazemat 145, waarover sergeant Winter het commando had,  goed te zien. (foto: Stedelijk Museum Zutphen 0250-P 15807)

Maar de Duitse overmacht was te groot en het lukte de Duitsers uiteindelijk om hun manschappen op de andere oever van de rivier af te zetten. Om 15.00 uur werd kazemat 145, evenals de overige kazematten aan de kant van de Hoven, buiten gevecht gesteld. 

Nederlanse militairen, tijdens de mobilisatie, poserend voor kapper Huurneman in de Hoven. Links voor, met sigaret in de mond, sergeant Winter. (foto: particuliere collectie mw. Heuting-Wagenvoort)

Omdat Dolf op enkele honderden meters van de brug woonde en de omgeving op zijn duimpje kende, wist hij zich tijdig terug te trekken en bleef hij na de capitulatie van het Nederlandse leger in de Hoven wonen. Op 31 juli 1940 trouwde hij met Ida Riethorst en samen woonden zij bij de ouders van Ida aan de Weg naar Voorst 144, in de wijk de Hoven in Zutphen. Samen kregen zij één zoon.

 
Dolf en Ida Winter op hun trouwdag en met zoontje Gerrit. (Foto's: Joods Monument)

Adolph Winter was Joods en werd door een politieman die een paar huizen verderop woonde aangegeven bij de Ordnungspolizei. Hij werd als één van de eersten uit de Zutphense Joodse gemeente op transport gezet naar het concentratiekamp Mauthausen in Oostenrijk. Aldaar werd hij op  1 november 1941 vermoord. Van het gezin van Levie Winter overleefde alleen Dolf's oudste zus de oorlog, evenals zijn vrouw Ida en zoontje Gerrit.

Hoewel Dolf Winter niet in de omgeving van Zutphen gesneuveld is zoals alle anderen die op deze website herdacht worden, maar vermoord in een Oostenrijks concentratiekamp, wordt hij hier toch genoemd vanwege zijn dappere bijdrage bij de verdediging van de IJssellinie en zijn trieste lot. 

Want zoals een Joods gezegde luidt: “Je bent pas dood als je naam niet meer genoemd wordt.”

Adolph Winter heeft geen graf.
Hij wordt herdacht met een steen in de muur van het Narionaal Holocaust Monument in Amsterdam.

Foto's: Harold Kip

Adolph Winter was born on February 6, 1916 in Arnhem as the son of Levie Winter and Roosje van Duren. He was a car mechanic by profession.
Adolph Winter was a sergeant in the 35th Infantry Regiment (3-I-35 RI). On May 10, 1940, he was in command of casemate 145, which was located under the bridge “IJsselbrug”, in Zutphen, against one of the pillars. This casemate had its field of fire along the length of the river. It is likely this casemate caused the most casualties among the German opponents who were crossing the river with rubber boats. But the German superiority was too great and the Germans finally managed to drop their men on the other bank of the river. At 3 pm Casemate 145, like the other casemates on the side of the Hoven, was put out of action.

Sergeant Winter on the front left with cigarette. (Photo: collectie mw. Heuting-Wagenvoort)

Apparently Sergeant Winter managed to withdraw in time and remained in the vicinity of De Hoven after the capitulation of the Dutch army.
On July 31, 1940, Adolph Winter married Ida Riethorst and together they lived with Ida's parents at Weg naar Voorst 144, in the de Hoven (quarter in Zutphen). Together they had one son.

 
Adolph and Ida on their weddigday and with their son. (photo: Joods Monument)

Adolph Winter was Jewish. When he was reported to the Germans by a neighbor, he was one of the first members from the Zutphen Jewish community to be deported to the Mauthausen concentration camp in Austria. There he was murdered on November 1, 1941.
His wife Ida and son did survive the war.

Adolph Winter has no grave. He is commemorated with a stone in the wall of the National Holocaust Monument in Amsterdam.

Foto's: Harold Kip